Kripto para sektörü 2009 yılından bu yana pek çok mucidin elinden çıkan yeni teknolojiler ile şekilleniyor. Gizemli BTC mucidi Satoshi Nakamoto ile başlayan ve her geçen gün yeni isimlerin katıldığı bu büyük evrende heyecan verici gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Biz de yazımızda bu heyecan verici deneyimler için gerekli teknolojiyi yaratan ve yaratmaya devam eden en başarılı 7 ismi sizlerle tanıştırıyoruz.
Gizemli Bitcoin Mucidi – Satoshi Nakamoto
Kripto para ve blockchain kavramlarını tüm dünya Bitcoin ile tanıdı. 2009 yılından bugüne pek çok aşamada kaydedilirken BTC mucidinin kim olduğu halen gizemini koruyor. Bilindiği üzere Bitcoin, gerçek isim olmadığı muhtemel olan Satoshi Nakamoto ismini kullanan kişi ya da gruplarca geliştirildi. İsim gereği uzun süre 5 Nisan 1975 doğumlu olduğu düşünülen ve Japonya’da aranan Nakamoto ismi, kimilerine göre aslında Amerika ya da Avrupa’da yaşıyor ve Japon da değil!
2007 yılında sistem kodlarını yazarak çalışmasına başlayan Nakamoto, Ekim 2008’de metzdowd.com üzerinden yayımladığı “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” adlı yazısı ile elektronik para birimi olduğunu iddia ettiği BTC detaylarını paylaştı. Ocak 2009’da ise nihayet Bitcoin yazılımını yayımlayarak ilk para transferini gerçekleştirdi.
Nakamoto, 2010 yılına kadar Bitcoin geliştirici ekibinde yer aldı ve cüzdanında bulunan 1 milyon adet BTC ile ortadan adeta kayboldu! Ama halen Satoshi Nakamoto’nun kim olabileceği gündemi meşgul ediyor. Bugüne kadar Nick Szabo, Vincent von Volkmer, Dorian Nakamoto, Paul Le Roux, Craig Steven Wright ve Hal Finney gibi isimler BTC mucidi olarak ortaya atılmış; son günlerde ise manipülasyon yaptığı nedeniyle sıkça eleştirilen Elon Musk’un Satoshi Nakamoto olabileceği konuşulmaktadır. Gizemli mucit (Satoshi Nakamoto) ise yüklü servetine rağmen hala gerçek kimliğini saklamayı başarmaktadır.
Ethereum Geliştiricisi – Vitalik Buterin
Dijital petrol olarak bilinen ve pek çok projeye güç veren Ethereum’un geliştiricisi Vitalik Buterin, sektörün en çok tanınan isimleri arasında yer alıyor. 2014 yılında geliştirdiği kripto para birimi 375 milyar dolara ulaşan Buterin; DeFi, NFT ve metaverse gibi popüler alanlarda geliştirilen projelerin itici gücü olmayı başardı.
31 Ocak 1994 yılında dünyaya gelen Buterin, yükseköğretime Waterloo Üniversitesi’nde başladı. Aynı anda ileri düzey kurslar alan Buterin, 2011 yılına Bitcoin Magazine kurucu ortağı olarak kripto para dünyasına adım attı. 2012 yılında Uluslararası Bilişim Olimpiyatlarında bronz madalya alan Buterin, 2013 yılının sonunda Ethereum için White Paper yayımlayarak en büyük ikinci kripto para birimini yarattı.
Gavin Wood ile birlikte geliştirdiği ERC-20 kod sistemi ile kripto para birimlerinin altyapısını oluşturan Buterin, merkeziyetsiz ve açık kaynak kodlu olarak tasarladığı Ethereum ile büyük de bir servet inşa etti. Öyle ki Buterin, 2021 yılında Ethereum yükselişinde 27 yaş ile dünyanın en genç kripto para milyoneri unvanını eline almayı başardı.
AVAX’ta Bir Türk – Emin Gün Sirer
Merkeziyetsiz Finans (DeFi) kavramının öncüsü olarak kabul edilen AVAX projesinin kurucu ekibinde yer alan üç isimden birisi, Türk kripto para yatırımcılarının dikkatini çekmektedir. Adı sık sık Bitcoin (BTC) ve merkeziyetsiz ağlar ile anılan emektar bilgisayar uzmanı Emin Gün Sirer, Avalanche projesinin Türk asıllı ABD vatandaşı olan geliştiricisidir.
Liseyi Robert Koleji’nde okuyan ve lisans derecesini Princeton Üniversitesinden alan Sirer, yüksek lisans çalışmalarını Washington Üniversitesinde yaptı. Doktorasını Brian N. Bershard önderliğinde 2022 yılı ile tamamlayan Sirer, Bilgisayar Bilimi Doçent Profesörü unvanına sahiptir.
Kripto para birimlerinin sahip oldukları teknolojilerin temelinde yatan peer-to-peer (eşler arası), işletim sistemleri ve bilgisayar ağlarına önemli katkılar sunan Emin Gün Sirer, Eylül 2020’de Avalanche projesini geliştirdi. Bitcoin’in ölçeklendirme konusu ile uzun süredir ilgili olan Sirer, elde ettiği gözlemlerden ve edindiği tecrübelerden yararlanarak Visa gibi devlerle yarışmayı başaran önemli bir projeyi sektöre kazandırdı.
TRON’un Popüler Yüzü – Justin Sun
Blockchain dünyasının altın çocuğu Justin Sun, Singapur merkezli Tron Vakfı’nı 2017’de kurdu. 30 Temmuz 2009 doğumlu olan Justin Sun, TRON ağı geliştiricisi olmanın yanında bir diplomattır. Kripto para piyasası Justin Sun’u Çinli iş insanı ve girişimci olarak tanırken kendisinin aynı zamanda Grenada’nın DTÖ Daimi Temsilcisi ve Cenevre merkezli Çinli-Grenadlı bir diplomat olduğunu belirtmek isteriz.
Hayatına bakıldığında ise başarısının tesadüf olmadığı görülür. Henüz 26 yaşında Jack Ma tarafından Hupan Üniversitesi’nde okumak üzere seçilen Justin Sun, 2011 yılında Yazhou Zhoukan’ın kapak figürü oldu. 2014 yılına geldiğinde ise kendisine bu kez Davos Küresel Gençlik Liderlerinin kapağında rastlıyoruz. 2015 yılında CNTV tarafından en dikkate değer yeni girişimci seçilen Sun, 2015 – 2017 yılları arasında geçen süre zarfında Forbes tarafından yayımlanan 30 yaş altı Çinli zenginler listesinde yer aldı.
Google’dan Litecoin’e – Charlie Lee
Litecoin’in geliştiricisi Charlie Lee, başarı dolu hayatı dışında sektöre en büyük piyasa değerine sahip kripto para birimini kazandırmayı başardı. İlk Bitcoin madencileri arasında yer alan Charlie Lee, “Chocobo” ismi ile kripto para piyasasının ilk tanınan ve saygı duyulan isimleri arasında gösterilebilir. Lee aynı zamanda eski bir Google çalışanıdır ve buradaki görevi yazılım mühendisliğidir.
Bilgisayar Bilimcisi olan Charlie Lee, 7 Ekim 2011 tarihinde GitHub üzerinden açık kaynaklı bir istemci aracılığı ile yayımladığı Litecoin’i 13 Ekim 2011’de resmen sektöre kazandırdı. Bitcoin’den esinlenmesine karşın Litecoin’de blok oluşturma süresi, işlem ücreti ve ölçeklenebilirlik konularını iyileştiren Lee, bugün Litecoin Vakfı’nın yönetici direktörüdür.
ALGO’nun Ödüllü Geliştiricisi – Silvio Micali
Güvenli iki taraflı hesaplama, elektronik nakit, blockchain protokolleri teorisi ve kripto para birimleri katkıları nedeniyle 2012’de Turing Ödülü’ne layık görülen İtalyan Silvio Micali, Algorand projesinin ardındaki isimdir. 13 Ekim 1954’te dünyaya gelen Micali, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde profesör olarak çalışmıştır. 2012 Turing Ödülü yanında henüz tarih yaprakları 1993’ü gösterdiğinde Gödel Ödülü’nü kazanan Micali, bu ödülü kazanan ilk bilim insanlarının arasına adını yazdırmayı başarmıştır.
Ödüllü bilgisayar bilimleri profesörü Micalli, Bitcoin ve diğer blok zincirlerin yavaş işlem sürelerinin oluşturduğu sorunu fark etti ve bu sorunu çözmek için Haziran 2019’da Algorand Mainnet’i devreye aldı. Projesinde verimliliği artırmaya ve karşılıklı işlemleri hızlandırmaya odaklanan Micali, Algorand’da izin verilmeyen saf proof-of-stake (PoS) protokolünü tercih etti.
Karı Koca Tezos Geliştiricileri – Arthur ve Kathleen Breitman
Ethereum ile benzer şekilde akıllı sözleşmelere dayanan bir blok zinciri ağı şeklinde geliştirilen Tezos, ilginç bir geliştirici hikayesine de sahiptir. Ethereum’a göre daha gelişmiş bir altyapı sunmayı hedefleyen projenin geliştirici koltuğunda karı ve koca Breitman çifti oturmaktadır.
İlk olarak 2014 yılında Arthur ve Kathleen Breitman, Tezos’u destekleyen teknolojiyi yayımladıkları teknik inceleme ile önerdiler. Yaşanan gecikmeler ardından 2017 yılında kar amacı gütmeyen Tezos Vakfı kuruldu ve ICO yolu ile XTZ Coin sektöre kavuştu.
Arthur Breitman, Tezos tanırım belgelerini kaleme aldı. Eşiyle birlikte Tezos protokolünü destekleyecek olan kodu yazmakla görevlendirilecek Dynamic Ledger Solutions’u hayata geçidiler. Gerçekleştirdikleri aşamalar ile adım adım Tezos’u hayata geçiren ikilinin yaşadığı 4 yıllık gecikme ise halen eleştirilerin hedefinde yer almaktadır.
Sonuç
Kripto para sektörü 2009 yılında Bitcoin ile başlayan gelişiminde epey mesafe kat etti. Bitcoin’in hemen ardından gelen Litecoin ve Ethereum gibi projelerle büyümesini sürdüren blockchain ve kripto para endüstrisi, önemli isimlerin şekillendirmesi ile gelişmeye devam ediyor. Kripto para endüstrisinde özellikle 7 ismin emeği büyüktür ve Satoshi Nakamoto ile başlayan listedeki her isim, sundukları yenilikler ile aynı zamanda milyardere dönüşmeyi başarmışlardır.
