Bu yazımızda özellikle geleneksel finansal hizmetlerden, belirli kriterlere uymadıkları için yararlanamayanlardan ilgi gören DeFi hakkında pek çok bilgiyi sunacağız. Bu ekosistemi daha iyi anlamlandırmaya yarayacak olan 7 soruda DeFi’nin bilinmeyen yönlerini açıklamaya çalışacağız.
Kısaca DeFi Nedir?
DeFi, herhangi bir ülkeye, otoriteye bağlı olmadan işleyen merkeziyetsiz finansal işlemler ekosisteminin adıdır. Blockchain ağları üzerine inşa edilmiş finansal sisteme DeFi adı verilmiştir. DeFi’nin açılımı ise Decentralized Finance olarak bilinir. Merkeziyetsiz finans ise geleneksel finansal hizmetlerini aracısız ve kriptografik olarak sunuyor. Bir bankaya ihtiyaç olmadan kripto para yatırımcıları birbirleri ile direkt bağlantı kurarak, birbirlerine kredi verebiliyorlar. Diğer yandan yeni finansal fırsatlara ise en hızlı şekilde erişim sağlıyorlar.
DeFi ekosisteminde çalışabilen kripto paralara sahip yatırımcılar aynı zamanda kripto paralarını belirli süre alım-satım için kullanamayıp, kilitleyerek pasif gelir de elde edebiliyorlar. Defi, internet bağlantısı olan herkes tarafından erişilebilir bir ekosistemdir. Akıllı sözleşmeler ile çalışır ve aracıları aradan çıkararak getiri potansiyelini yükseltir.
DeFi Coinleri Hangileri?
DeFi Coinleri arasında MAKER (MKR) Coin yer alır. Marker DAO adlı Ethereum üzerine inşa edilmiş platformda kullanıcıların birbirlerine kredi vermeleri mümkündür. Kredi verme işleminde kullanılan kaynak ise MKR Coin olarak bilinir. Bu yüzden merkeziyetsiz finansal işlemlerden borç verme alanında kullanılan MKR Coin bir DeFi varlığıdır.
DeFi coinlerinden bir diğer ise UNI Coin olarak bilinir. UNI Coin sahipleri, Ethereum ağı üzerine inşa edilmiş Uniswap borsasında UNI Coin ile işlem yapabilirler. Bu alanda likidite havuzlarına bağlı şekilde UNI Coin kilitlemek ve belirli vade sonunda yeni coin bakiyeleri kazanmak mümkündür. Geleneksel bankacılıktaki mevduatlı birikim hesaplarına benzer bir modeli Uniswap borsasında kayda geçiren UNI Coin, bu yüzden bir DeFi varlığıdır.
Diğer DeFi coinlerini ise Aave, Curve Finance, Compound, YFI Coin şeklinde sıralayabiliriz. Tüm vu coinler hem kredi verme hem de staking alanında kullanılabilirler. İşlemleri ise projelerine ait olan platformlardan ve cüzdanlardan başlatılır.
DeFi Pulse Nedir?
DeFi Pulse, DeFi protokollerine ait olan en son analizleri ve sıralamaları tek bir alan üzerinden izleyebilmeye yarayan platformdur. Eğer bir DeFi protokolüne ve kripto para birimine yönelik yatırım yapılacaksa, performansa ilişkin veriler DeFi Pulse platformundan izlenir. Web’den herkesin rahatlıkla erişebileceği bu alanda, DeFi varlıklarının akıllı sözleşmelere ve cüzdanlara kilitlenen toplam değerleri açıkça izlenebilir. Bu kapsamda hangi DeFi Coinlerine talebin daha yüksek olduğu da öğrenilir.
DeFi Staking Nedir?
DeFi staking, DeFi coinleri üzerinden pasif getiri elde etmeyi sağlayan merkeziyetsiz finansal işlemdir. Örneğin bir MKR Coin sahibi, MarkerDAO üzerinden akıllı sözleşmeyi devreye alarak belirli vadede MKR Coin kilitler. Yani MKR Coinleri belirli vadede kullanmamaya ve çevrimiçi tutmaya söz verir. Vadenin sonunda ise yeni MKR Coin miktarı kazanır. Bu merkeziyetsiz finansal işlemde kişi alım-satım yapmak zorunda kalmadan coin kazanabiliyor. Diğer tüm DeFi coinler ile de aynı işlem, onların yer aldığı proje ağları üzerinden yapılır.
DeFi Farming Nedir?
DeFi Farming aslında faiz getirisi elde etmeye yarayan bir merkeziyetsiz finansal işlemdir. Bunu açıklamak için geleneksel finansal hizmetlerde gördüğümüz kredi, borç verme işlemi örnek gösterebilir. Kredilerin kriptografik evrene uyarlanmış halleri DeFi Farming olarak binilir.
DeFi Farming ile merkeziyetsiz ağda iki kullanıcı aracı olmadan birbirlerine borç verirler. Borçlar ise DeFi coinleri üzerinden verilir. Bu sırada güvenli ve tarafların kabul ettiği şartları kayıt altına alan akıllı sözleşmeler devreye girer. Kredi veren taraf ise belirli vade ardından aynı bir banka gibi faizli geri ödemeyi talep eder. Sistem akıllı sözleşme üzerinden kredi vererek faiz kazancını elde etmeyi sağlar. Özellikle bankalardan kredi onayı alamayanlar kredi verecek tarafla anlaşma sağlanırsa, merkeziyetsiz finansal işlemler ile borç alabilirler.
Defi Ekosistemi Nedir?
Daha öncede belirttiğimiz gibi DeFi kripto para birimleri, kendi projelerinde yer alan platformlarda çalışabiliyorlar. Örneğin Marker DAO’da MKR Coin ile işlem yapılıyor. Burada platform ise Marker DAO olarak görülür. Bu platform DeFi ekosisteminin sadece bir parçasıdır. Üzerinden merkeziyetsiz finansal işlemlerin yürütülebildiği tüm platformlar ve DeFi coin sahipleri ise DeFi ekosistemini oluştururlar.
DeFi Wallet Nedir?
DeFi Wallet, DeFi coinlerinin saklanabildiği kripto para cüzdanlarıdır. Web’den veya Google Play Store üzerinde indirilebilen DeFi Wallet ile merkeziyetsiz finansal işlemlerden kazanılan coinler saklanabilir. Diğer yandan borsalardan satın alınan veya henüz işlem girmemiş olan DeFi coinleride cüzdanda saklanabilir. Diğer yandan her DeFi coin projesinin kendi adı ile çıkarmış olduğu sanal ve donanım cüzdanlarda DeFi Wallet çeşitleridir.
Sonuç
DeFi, geleneksel finansal hizmet aracılarını işlem içinden çıkararak, kripto evrende finansal işlemleri merkezsiz yapabilmeye imkan sağlayan bir sektörün adıdır. Oldukça geniş bir ekosistem olan DeFi, stake edilebilir ve borç verilebilir coinler ile işlem yapmayı mümkün kılar. Pasif gelir elde etmek veya kredi vererek faiz kazancı almak için kullanılır.
