Wallet Nedir?
Wallet, diğer bir ifade ile kripto para cüzdanı, blockchain ağı ile etkileşim kurmaya yardımcı olan dijital bir araçtır. Farklı türlerdeki cüzdanlar üç grup olarak ele alınırlar. Yazılım, donanım ve kağıt cüzdanlar olarak bilinirler. Çalışma mekanizmalarına bağlı olarak da sıcak veya soğuk cüzdan olarak isimlendirilirler. Temelde hepsi kripto para birimlerinin diğer cüzdan sahiplerine gönderilebilmesi ve özel anahtar kod altında saklanabilmesi için kullanılırlar.
Kripto Para Cüzdanı Nedir?
Kripto para cüzdanı, Blockchain üzerinde yapılan kripto para transferleri için ihtiyaç duyulan dijital bir araçtır. Cüzdanlara ait olan özel ve açık anahtar kodlar olmadan teorik olarak kripto para birimleri ile transfer işlemleri yapılamaz. Kripto para cüzdanları içinde fiziki bir BTC veya ETH saklanmaz. Kripto para cüzdanları kripto paraların miktarını yani bakiyelerini saklayan ve bu miktarı görüntülemeye, takip edebilmeye imkan sunan dijital varlıklardır.
Kaç Çeşit Wallet Var?
Wallet çeşitleri hakkında detaylı bilgiler şu şekildedir:
- Yazılım Cüzdanlar: Yazılım cüzdanlar sıcak cüzdan grubuna giren ve birden farklı tipi olan, internet bağlantısı üzerinden kullanılabilen cüzdan seçenekleridir. Web, masaüstü ve mobil olarak üçe ayrılırlar.
- Web Cüzdanları: Web cüzdanları bir şeyi bilgisayara indirmek ve yüklemek zorunda kalmadan kripto para birimi miktarını görüntülemeye imkan sunan cüzdanlardır. Bu cüzdanlara diğer bir ifade ile kripto para borsası cüzdanları denir. Bir kripto para borsası platformundan hesap açıldığı zaman aynı anda oluşturulabilen cüzdan tipi web cüzdandır. İnternet bağlantısına paralel olarak çalışır.
- Masaüstü Cüzdan: Bilgisayar masaüstü ekranına indirilebilen ve bu alandan kripto para birimi bakiyesini görmeye imkan sunan cüzdandır. Bu cüzdanlar web cüzdandan farklı olarak özel anahtar şifreyi, fon kontrolünü tamamen sahibine verirler. Masaüstü bir cüzdan yaratıldığında, "wallet.dat" adlı bir dosya bilgisayarın sabit diskinde kaydedilir. Bu dosya ise kripto para adresine erişmek için ilgili özel şifreyi ve parola bilgilerini içerir. Bu şifre ile kişi transfer işlemleri yapabilirken kripto paralar ise güven altına alınır.
- Mobil Cüzdan: Mobil cüzdanlar masaüstü cüzdanlar ile benzer şekilde çalışırlar. Bu cüzdanlar QR kod ile kripto para birimi göndermeye yararlar. İnternet üzerinden mobil uyumlu olduğu belirtilerek paylaşılan bu kripto para cüzdan çeşitlerini akıllı telefona indirmek mümkündür. Daha sonra tercih edilen ödemeler, transferler aynı mobil bankacılık işlemlerinde olduğu gibi kripto para birimi kullanılarak yapılır.
- Donanım Cüzdan: Donanım cüzdan tüm cüzdan tiplerinden farklı olarak fiziki formu bulunan kripto para cüzdanıdır. Soğuk cüzdan sınıfına giren donanım cüzdanlar kişiye özel anahtar kodu verirken, yanında ek PIN kodu tanımlayabilme imkanı tanır. Bu kapsamda fiziki cüzdanın kaybolması halinde başka bir kişi kripto para miktarına erişim sağlayamaz. Bakiye kontrolü ise donanım cüzdan ile akıllı cihazlar arasından bağlantı sağlanarak gerçekleştirilir.
Civic Wallet Nedir?
Civic Wallet, dijital para birimlerinin gönderilmesi, alınması ve saklaması için kullanılan, güvenli ve basit bir yöntem sunan cüzdan tipidir. Civic Wallet internet üzerinden ücretsiz olarak indirilir. Belirli kripto para birimlerini en düşük işlem ücreti üzerinden satın almak isteyenlerden belirli bir ücret talep ederek, bu hizmeti sunar.
Civic Wallet ile USD Coin, BTC, RTH, CVC kripto para birimleri aynı anda saklanır. Bu kripto para birimleri başka yatırımcılarının cüzdanlarına gönderilebilir. Diğer yandan mobil uyumlu yapısı ile akıllı telefona indirilebilen bu cüzdan, QR kod veya cüzdan adresi girme yoluyla en kısa sürede kripto para transferi yapabilmeyi sağlar. Bakiye kontrolü ise akıllı cihaz ekranından yapılır.
Coinbase Wallet Nedir?
Coinbase Wallet, BTC ‘nin ağırlıklı olarak işlem gördüğü borsalarda kullanılan web cüzdanlarından biridir. Bu cüzdan tipi ile BTC saklamak ve kısa sürede başka bir cüzdana BTC gönderimi yapmak mümkündür. Aynı zamanda bu web cüzdan tipini sunan kripto para borsaları üzerinden BTC alım-satım işlemleri yapıldığında miktar direk olarak cüzdana aktarılabilir. Özel anahtar kod ile BTC’leri güven altına alır. Kripto para borsası içinden anında bakiye kontrolü yapılabilmesine imkan sunar. Sıcak cüzdan kategorisinde işlenir.
Wallet Nasıl Kullanılır?
Kripto para borsalarından hesap açılışı ile birlikte edinilen web cüzdanlarını kullanmak oldukça basittir. Kişi kendi hesabından "cüzdanım" sekmesine girdiğinde transfer işlemi gerçekleştirebilir. Bunun için transfer edeceği miktarı belirleyip, "kripto para gönder" komutu ile ekrana gelen alana gönderim yapmak istediği kişinin genel cüzdan şifresini girerek transferi onaylar. Diğer tüm cüzdanlarda da işlemler aynı şekilde yapılır. Burada ki tek fark mobil cüzdanlar için akıllı cihaz ekranında yer alan cüzdan yazılımı içine, masaüstü tiplerde ise direk olarak ekranda yer alan cüzdan sembolüne tıklanarak transfer işleminin yapılacağı dijital alana erişilir.
Donanım cüzdanları kullanmak için ise bir akıllı cihaza, donanım cüzdanın bluetooth özelliği aktifleştirilerek bağlantı sağlanır. Bu bağlantı sonunda erişilen aladan kripto para transferi yukarıdaki adımlar ile rahatlıkla gerçekleştirilir. Transfer için kripto para gönderimi yapılacak olan cüzdanın genel anahtar kodu, transfer öncesinde ilgili alana girilmeli ve onay verilmelidir.
Avantajları Neler?
Kripto para cüzdanlarının sunduğu avantajlar şu şekildedir:
- Kripto para borsalarından kazanılan kripto para birimlerini güven altında saklama avantajı sunarlar.
- Çeşitlerine bağlı olarak akıllı cep telefonlarına indirilerek her an kripto para transferi yapabilme avantajı sunarlar.
- Masaüstü cüzdanlar sayesinde, kripto para yatırımlarının yapıldığı bilgisayar ekranında aynı anda bakiye takibi yapılabilir.
- Kripto para cüzdanları arayüzlerinde bakiye harici, kripto para piyasasına ilişkin grafikleri, son fiyat hareketlerini görüntüleyebilmeye imkan sunarlar.
- Sahip oldukları genel, herkese açık şifreleri ile dünyanın başka bir yerindeki cüzdana dakikalar içinde kripto para gönderebilme avantajı sunarlar.
- QR kod ile hızlı gönderim avantajı ise mobil tipler ile sunulur.
- Birden fazla kripto para birimini aynı anda saklama avantajını yazılım destekleri ile sunarlar.
Paper Wallet Nedir?
Kağıt kripto para cüzdanları, üstünde açık adresin ve özel anahtarın QR kodu formatında basılı bulunduğu, kağıt parçalarıdır. Web ve masaüstü cüzdan tiplerinin yanında kullanımları sıklıkla tercih edilmez. Kripto para borsalarından açılan web cüzdanlarının belirli kısmı kağıt şekline dönüştürülebilir. Yalnız kağıt cüzdan üzerinde şifre açık şekilde var olduğundan ve bunun düşüp kaybolması halinde başka bir kişinin şifreyi direk olarak görebilmesi gibi bir risk bulunduğundan tercih edilmezler. Soğuk bir depolama için kağıt cüzdan yerine donanım cüzdanlar tercih edilmelidir.
Sıcak ve Soğuk Kripto Para Cüzdanlarının Karşılaştırması
Soğuk ve sıcak kripto para cüzdanları karşılaştırıldığında elde edilen bilgiler şunlardır:
- Sıcak cüzdanlar herhangi bir şekilde internete bağlı konumda olan ve bu şekilde çalışan cüzdanlardır.
- Sıcak cüzdanları hızlı bir şekilde kripto para borsası üzerinden fonlamak mümkündür.
- Soğuk cüzdanlar ise devamlı olarak internete bağlı konumda tutulmazlar, internet bağlantısı bulunan akıllı bir cihaza bağlanarak çalıştırılırlar.
- Sıcak cüzdanların kurulumu oldukça basittir. Direkt olarak mobil cihaza veya bilgisayara indirilirler.
- Soğuk cüzdanlar ise herhangi bir kurulum gerektirmezler, direk olarak bilgisayara bağlandıklarında bakiyeyi ve diğer bilgileri giriş ardından yansıtırlar.
- Sıcak cüzdanlar QR kod ile kripto para transferini saniyeler içinde tamamlayabilirler.
- Soğuk cüzdanlarda QR kod ile gönderim özelliği bulunmaz. Bu cüzdanların arayüzünde gönderim yapılacak cüzdana ait şifre girilip, dakikalar içinde transfer yapılır.
- Sıcak cüzdanlar gidilen her alana taşınamazlar ve bir kripto para borsası üzerinden çıkarılmış ise hack işlemlerine daha yakın bir dijital dünyada konumlanırlar.
- Soğuk cüzdanlar internet bağlantısı yapılmadığı sürece kapalı konumda dururlar. Tercih edilen yere fiziksel olarak taşınıp, tercih edilen akıllı cihaza bağlanabilirler.
- Soğuk cüzdanlar özel anahtar şifre harici ek PIN kod belirlemeye imkan tanırken, web cüzdanlarda böyle bir imkan bulunmaz.
Wallet Açık ve Özel Anahtar Kodları Nedir?
Kripto para kullanımı iki kriptografik anahtara ihtiyaç duymaktadır. Kasanın kapısı gibi davranan açık anahtar ve kasanın kilidini açmak için gereken özel anahtar. Tüm cüzdanların dosyalarında ise özel ve genel anahtarlar mutlaka bulunur. Özel anahtara sahip olan kullanıcılar kripto para birimlerinin fonları ile işlem yapabilme hakkına sahip olurlar. Aynı anda genel anahtarı da olan kullanıcılar fonları hareket ettirebilirler.
Bu kapsamda her iki şifre, aslında cüzdanı oluşturan elemanlardır. Kişi kripto para birimi yollamak istediği kişinin cüzdanının açık anahtar kodunu kullanarak, transfer işlemini gerçekleştirir. Kendine gelen kripto para miktarını kontrol etmek isteyen kişi ise özel anahtar kodu ile bakiyesine erişerek kontrol yapar. Bu döngünün sağlıklı şekilde ilerlemesi için gerekli şifrelerden özel anahtar kodun ikinci bir görev ile kripto parayı saldırılardan korumak için çalışmaktır.
Wallet Kullanırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Kripto para cüzdanları özel kodları ile her ne kadar güvenliği sağlasalar da cüzdana ilişkin şifrenin unutulması halinde kripto para kaybını gündeme getirirler. Kripto paralar merkezi olmayan bir ağ üzerinde işlem gören dijital varlıklardır. Bu kapsamda onlara ait cüzdanların özel şifreleri de herhangi bir banka tarafından bilinmez.
Şifreler ve PIN kodları sadece cüzdan sahiplerinin bildiği kodlardır. Bu kapsamda şifrenin unutulması halinde kripto para miktarına erişim gerçekleşemez. Cüzdan oluşturulduktan sonra şifrenin mutlaka bir alanda yedeklenmesi veya not alınması gerekir. Bu işlem ile erişim sağlayamama riski rahatlıkla ortadan kaldırılır.
Kullanım sırasında dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta ise donanım, masaüstü ve mobil kripto para cüzdanları ile ilişkilidir. Bu cüzdanlar şifreleri ile kripto paraları güven altına alırken, akıllı cihazlarda ve bilgisayarda yer alan virüs, kötü niyetli yazılım tiplerine karşı hassaslardır. Örneğin bir masaüstü cüzdan virüslü bir bilgisayara yüklenirse bundan etkilenir. Aynı şekilde bir donanım cüzdan virüslü akıllı cihaza bağlanırsa, kripto para birimi miktarı saldırıya açık hale gelir. Kullanılan cihazların virüs barındırmamasına mutlaka dikkat edilmelidir.
