Ethereum (ETH) ağında artan gas fiyatları ile birlikte Layer 2 (L2) ölçeklenme çözümleri de gittikçe daha yaygın hale geldi. Son verilere bakıldığında, L2 ekosisteminin günlük bazda Bitcoin (BTC) ağından daha fazla işlem yürüttüğü görülüyor. Vitalik Buterin, başlarda Layer 2 çözümlerine sıcak bakmamıştı.
Vitalik Buterin tarafından tasarlanan ve 2015 yılında kurulan ve arkasında bir vakıf olan Ethereum (ETH), her ne kadar “dünyanın bilgisayarı” olarak tanımlanıyor olsa da bu yapının bazı sorunları var. Bu sorunlar arasında en önemlisi ise ETH platformunda çalışan uygulamaların (DApp) hem git gide artması hem de bu uygulamaları kullanan kullanıcı sayısının artması sonucu, ağda oluşan darboğazlar. Oluşan darboğazlardan biri işlemlerden alınan komisyonları artırıyor, diğeri ise işlem yavaşlığına neden oluyor. Platform, bu sorunları ortadan kaldırmak için ETH 2.0 versiyonuna geçirilmek isteniyor.
“Layer 2 Çözümleri”, “Layer 2 Katmanı” Nedir, Ne Yapar?
ETH 2.0 için son güncelleme adımı 5 Ağustos tarihinde “Londra güncellemesi” ile atıldı. Ancak bu geçiş evresinde DApp kullanıcıları, darboğaz sorunlarına daha acil çözümler arıyor. Önceleri Vitalik Buterin’in pek de sıcak bakmadığı ancak yakın zamanda işe yararlılığı nedeniyle değerli görülen Layer 2 çözümler ön plana çıkmaya başladı. ETH Blockchain’i üzerinde olan çözümlere “Layer 1” deniyor. Ancak blok zincirine sonradan eklenen bir katman olan “Layer 2” ise daha üst katmanda çalışarak ağdaki sorunlara çözümler üretmeye çalışıyor.
Layer 2 çözümleri arasında en çok ön plana çıkan ise “rollup” adı verilen çözüm yöntemi. Bu çözüm yöntem ile ağda yüzlerce, binlerce işlemi tek seferde işliyor. Layer 2 çözümler, ETH mainnet’i üzerinde olmayan birtakım makine üzerinde, mainnet’e paralel biçimde çalışır. Ağdaki işlemler direkt mainnet’e gönderilmez ve bu 2. katmandaki onaylayıcılara (düğüm, operatör) gönderilir. Bu onaylayıcılar, gelen işlemleri hızla işler ve daha sonra daha büyük demetler halinde yuvarlanarak Layer 1’e yazılırlar.
ETH Layer 2 Çözümleri, BTC Ağından Daha Fazla İşlem Yürüttü
ETH Layer 2 çözümleri, gas fiyatlarındaki artışlarla beraber, son dönemlerde git gide daha fazla yaygınlaştı. Bu ekosistemde ise son verilere göre, günlük bazda Bitcoin (BTC) ağından daha fazla işlem yürütüldüğü tespit edildi. Popüler analist Evan Van Bess derlediği COinMetrics verilerini Twitter üzerinden paylaşarak bu konuya dikkat çekti. Ness’in paylaşımına göre 6 Eylül tarihinde ETH Layer 2 çözümleri, BTC ağından daha fazla işlem yürüttü. Layer 2 çözümleri 250 bin seviyesinde işlem tamamladı, BTC ağında ise çözüm sayısı 210 bin olarak ölçüldü.
BTC Toplulukları, Ness’i “Hatalı Kıyaslama” Yaptığı Gerekçesiyle Eleştirdi
Analist Ness, en fazla günlük işlemi StarkWare’in 143 bin işlem ile yürüttüğünü belirtti. Öte yandan 1 Eylül tarihinde mainnet’i başlatan Arbitrum ise 56 bin seviyesinde işlem yürüttü. Ancak BTC toplulukları, Ness’in sadece BTC’nin Layer 1 versiyonu ile bir kıyaslama yaptığını, Layer 2 çözümü Lightning Network ile ilgili hiçbir bilgi vermediğini dile getirdi. Gelen eleştiriler üzerine Ness ise şu ifadelerle yanıt verdi:
“Kilitli tutulan değerin düşüklüğü göz önüne alındığında, Lightning’in pek de ilgi görmediğini düşünmüştüm. Aksi yönde veriler gösteren olursa da memnuniyet duyarım.”
